آشنايي با ساختمان ساز سه‌تار

آموزش رايگان سه تار ، سه تار ، دانلود فيلم آموزش سه تار ، دانلود كتاب آموزش سه تار ، خريد آموزش سه تار ، آموزش سه تار رايگان

آشنايي با ساختمان ساز سه‌تار

آشنايي با ساختمان ساز سه‌تار

اين ساز از يك كاسه كوچك و دسته اي بلند تشكيل مي شود. سيم ها از يك طرف به سيم گير در انتهاي كاسه درگيرند و از طرف ديگر به انتهاي دسته كه سرپنجه نام دارد، متصل مي شوند. در سر پنجه ساز، چهار عدد گوشي وجود دارد كه به وسيله آن ها مي توان سيم ها را كوك كرد. در الگوهاي قديمي سه تار، گوشي ها به صورت دو به دو عمود بر هم نصب مي شوند ولي در الگوي جديد كه به طرح استاد قنبري معروف است، همه گوشي ها در طرفين سرپنجه قرار مي گيرند

جنس كاسه معمولاً از چوب درخت توت يا شاه توت است. در مواردي هم از چوب گردو استفاده مي كنند. ولي جنس دسته ساز همواره از چوب گردو است كه بر روي آن، 25 عدد پرده از جنس روده تابيده و اخيراً نخ هاي مصنوعي نظير نايلون بسته مي شود تا به وسيله آن ها نوازنده بتواند روي سيم ها انگشت گذاري كند و نغمه ها به صدا درآيند. در شيوه نوين نوازندگي گاه تعداد پرده ها ممكن است تا 28 عدد افزايش يابد.

انتقال صدا از سيم هاي ساز به كاسه سه تار به واسطه چوب كوچكي به نام خرك صورت مي گيرد. خرك از جنس چوب شمشاد است و لرزش هاي مربوط به سيم را از طريق صفحه نازك به داخل كاسه هدايت مي كند. در نتيجه صداها پس از چند بار انعكاس و تشديد، بار ديگر از مسير سوراخ هاي روي صفحه بيرون مي آيند.

طول كاسه سه تار 22 تا 30 ، عرض آن 12 تا 18 و عمق كاسه بين 12 تا 16 سانتي متر است. دسته سه تار به ضخامت 3 تا 3/5 سانتي متر وطول آن 40 تا 48 سانتي متر مي باشد و كل طول ساز يعني دسته و كاسه، 76 تا 80 سانتي متر طول دارد. سيم هاي سه تار به ترتيب سيم سفيد، سيم زرد، سيم واخوان و سيم بم نام دارند. سه تار كوك هاي بسيار متنوعي دارد كه برخي از اين كوك ها ويژه همين ساز هستند و معمولاً در تك نوازي مورد استفاده قرار مي گيرند. كاسه سه تار در قديم به صورت يك تكه از تنه درخت درست مي شد. در اين روش، تنه درخت از بيرون تراشيده و از درون خالي مي شود كه البته سازنده ساز در تهيه كاسه با تحمل زحمت و سختي بيشتري مواجه است. گذشته از صرف وقت و نيرو براي كندن و تراشيدن چوب، رعايت هماهنگي قطر كاسه در تمام قسمت ها مهم ترين مسئله اي است كه سازنده بايد در نظر داشته باشد.

در عصر حاضر با پيشرفت هاي فني، گونه متفاوتي به نام روش تركه اي بوجود آمده است. در روش جديد، تخته هاي چوب از درخت به ضخامت حدود 3 ميلي متر مدتي در آب خيسانده مي شوند و پس از حدود 24 ساعت آن ها را در قالب هاي مخصوص قرار مي دهند و با حرارت زياد در زماني بسيار كوتاه مي خشكانند. پس از خشك شدن قطعات قالب گيري شده، بر اساس الگويي از پيش تعيين شده، آنها را به هم مي چسبانند و كاسه ساز شكل مي گيرد.

پس از آن كه كاسه آماده شد، دسته ساز را به آن وصل مي كنند.

سه تار معمولاً در دو اندازه كاسه بزرگ و كاسه كوچك ساخته مي شود. سه تارهاي كاسه بزرگ به الگوي استاد مهدي كماليان هم شهرت دارند. سه تارهاي كاسه كوچك نيز گاه به الگوي استاد هاشمي شناخته مي شوند. تفاوت اين دو نوع كاسه معمولاً در جنس صداي ساز است. آنها كه صداي بم دوست دارند، معمولاً سه تار كاسه بزرگ انتخاب مي كنند و در مقابل علاقه مندان صداهاي تيز و شفاف به سراغ سه تار هاي كاسه كوچك مي روند. در روش ساخت تركه اي، برخي سازندگان به زيبايي كاسه نيز توجه خاصي دارند و در نتيجه نمونه هاي بسيار جذابي توليد مي كنند.

سازندگان معروف سه تار در يكصد سال اخير عبارتند از: علي محمد خان صفايي (1318-1276) ، حاج طاهر، ابوالقاسم اعتمادي معروف به مفتح السلطان، نريمان آبنوسي، مختاري، عشقي، استاد فرج الله، ابواحسن صبا، حاج محمد كريم خان، سيد جلال، جواد چاييچي، ناصر شيرازي، مهدي كماليان، زاد خيل، مفاخري و رامين جزايري.

نمونه 1: نصب گوشي هاي سه تار با الگوي قديم


نمونه 2: الگوي جديد سرپنجه طراحي و ساخت استاد قنبري مهر

نمونه 2: الگوي جديد سرپنجه طراحي و ساخت استاد قنبري مهر


نمونه 3: سيم گير سه تار

نمونه 3: سيم گير سه تار


نمونه 4: روي دسته ساز 25 تا 28 پرده بسته مي شود

نمونه 4: روي دسته ساز 25 تا 28 پرده بسته مي شود


نمونه 5: محل قرار گرفتن خرك روي صفحه ساز

نمونه 5: محل قرار گرفتن خرك روي صفحه ساز


نمونه 6: كاسه سه تار به صورت يكپارچه

نمونه 6: كاسه سه تار به صورت يكپارچه


نمونه 7: تركه اصلي در كاسه هاي امروزي

نمونه 7: تركه اصلي در كاسه هاي امروزي


نمونه 8: تركه هاي فرعي در كاسه هاي امروزي

نمونه 8: تركه هاي فرعي در كاسه هاي امروزي


نمونه 9: نماي پشت كاسه تركه اي

نمونه 9: نماي پشت كاسه تركه اي


آموزش سه تار | آموزش تار

نمونه 10: نماي جلو از كاسه تركه اي سه تار


نمونه 11: محل اتصال كاسه به دسته سه تار

نمونه 11: محل اتصال كاسه به دسته سه تار


نمونه 12: طرح هاي زيبا روي كاسه سه تار كار استاد قنبري مهر

نمونه 12: طرح هاي زيبا روي كاسه سه تار كار استاد قنبري مهر

 

تا كنون نظري ثبت نشده است
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در رویا بلاگ ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.